Δεύτερη ευκαιρία σε οφειλέτες και στήριξη επιχειρήσεων: Τι προβλέπει ο νέος νόμος για πτώχευση και voucher πρόληψης

Δύο κομβικές παρεμβάσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που βρέθηκαν ή κινδυνεύουν να βρεθούν σε οικονομικό αδιέξοδο φέρνει ο νέος νόμος το...

Δύο κομβικές παρεμβάσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που βρέθηκαν ή κινδυνεύουν να βρεθούν σε οικονομικό αδιέξοδο φέρνει ο νέος νόμος του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Από τη μία, θεσπίζεται η πλήρης απαλλαγή από ποινικές διώξεις για όσους προσφεύγουν στην πτώχευση, δίνοντας πραγματική «δεύτερη ευκαιρία». Από την άλλη, εισάγεται ένα καινοτόμο πρόγραμμα voucher, που στοχεύει στην πρόληψη της υπερχρέωσης επιχειρήσεων πριν οδηγηθούν σε κατάρρευση.

Οι ρυθμίσεις περιλαμβάνονται στα άρθρα 177–179 του νομοσχεδίου για τα Ιδρύματα και τις Σχολάζουσες Κληρονομιές, το οποίο ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή και τίθεται άμεσα σε ισχύ μετά τη δημοσίευσή του στο ΦΕΚ.

Τέλος στις ποινικές διώξεις για όσους πτωχεύουν

Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά την κατάργηση της ποινικής «ομηρίας» για χρέη. Με νέα διάταξη που εντάσσεται στον ν. 4738/2020, προβλέπεται ότι από τη στιγμή που:

• δημοσιεύεται η δικαστική απόφαση πτώχευσης ή
• καταχωρείται ο οφειλέτης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας,

παύει αυτομάτως κάθε ποινική δίωξη για οφειλές προς το Δημόσιο και τον ΕΦΚΑ.

Η ρύθμιση καλύπτει τόσο τη μη καταβολή φόρων όσο και τις ασφαλιστικές εισφορές. Εφόσον η διαδικασία πτώχευσης ολοκληρωθεί επιτυχώς και ο οφειλέτης απαλλαγεί νόμιμα από τα χρέη του –συνήθως μέσα σε διάστημα από ένα έως τρία έτη– το αξιόποινο εξαλείφεται οριστικά και διαγράφεται από το ποινικό μητρώο.

Όπως δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, «το κράτος επιλέγει να μην ποινικοποιεί την οικονομική δυσκολία, δίνοντας πραγματική δεύτερη ευκαιρία σε όσους λύγισαν από τα χρέη».

Πρόληψη υπερχρέωσης με πρόγραμμα voucher

Το δεύτερο σκέλος του νόμου εστιάζει στην πρόληψη της οικονομικής κατάρρευσης των επιχειρήσεων. Για πρώτη φορά, το κράτος ενεργοποιεί μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης και παρέχει δωρεάν voucher σε επαγγελματίες που βρίσκονται ή απειλούνται από αφερεγγυότητα.

Μέσω πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και της Κοινωνίας της Πληροφορίας, καλύπτεται το κόστος εξειδικευμένης υποστήριξης από πιστοποιημένους συμβούλους. Ο «Μηχανισμός Έγκαιρης Προειδοποίησης» θα παρακολουθεί βασικούς οικονομικούς δείκτες και, όταν εντοπίζονται σημάδια κινδύνου, ο επαγγελματίας θα μπορεί να αιτηθεί τη συμμετοχή του μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας.

Ολιστική στήριξη: όχι μόνο οικονομική, αλλά και ψυχολογική

Το καινοτόμο στοιχείο του προγράμματος είναι ότι δεν περιορίζεται σε νομικές ή οικονομικές συμβουλές. Για πρώτη φορά, το κράτος αναγνωρίζει θεσμικά το ψυχολογικό βάρος της υπερχρέωσης, καλύπτοντας και υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης, mentoring και ενδυνάμωσης.

Στόχος είναι ο επιχειρηματίας όχι μόνο να καταρτίσει ένα βιώσιμο σχέδιο διάσωσης, αλλά και να αποκτήσει τη δύναμη να το εφαρμόσει, εξυγιαίνοντας και αναπτύσσοντας την επιχείρησή του χωρίς να οδηγείται σε αδιέξοδο.

Οι λεπτομέρειες εφαρμογής, τα κριτήρια επιλεξιμότητας και ο χρόνος έναρξης του προγράμματος θα καθοριστούν με κοινή υπουργική απόφαση, ενώ βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η εκπαίδευση των ειδικών συμβούλων.

Ρυθμίσεις για ευάλωτους οφειλέτες

Ο νόμος περιλαμβάνει και ειδικές διατάξεις για ευάλωτους οφειλέτες που λαμβάνουν κρατική συνεισφορά για την κατοικία τους. Σύμφωνα με το άρθρο 179, αν ένας δικαιούχος ενταχθεί στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και υπογράψει νέα σύμβαση που διασώζει την κύρια κατοικία του, η προηγούμενη κρατική επιδότηση διακόπτεται αυτόματα.

Η ρύθμιση αποσκοπεί στην αποφυγή διπλής επιδότησης και προστατεύει τον οφειλέτη από τον κίνδυνο μελλοντικής επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.