Από τις Βρυξέλλες στα ελληνικά μπλόκα: ο αγροτικός ξεσηκωμός που ενώνει την Ευρώπη

Στους δρόμους της ευρωπαϊκής πρωτεύουσας, τρακτέρ παρατάσσονται μπροστά στα κτίρια των θεσμών. Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα, αγρότες στήνουν μπ...

Στους δρόμους της ευρωπαϊκής πρωτεύουσας, τρακτέρ παρατάσσονται μπροστά στα κτίρια των θεσμών. Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα, αγρότες στήνουν μπλόκα σε εθνικές οδούς και συγκεντρώνονται στην πρωτεύουσα. Η εικόνα επαναλαμβάνεται με μικρές παραλλαγές σε δεκάδες χώρες: ο αγροτικός κόσμος της Ευρωπαϊκή Ένωση βγαίνει συντονισμένα στο προσκήνιο, διεκδικώντας κάτι περισσότερο από επιμέρους διορθώσεις. Διεκδικεί όρους επιβίωσης.

«Δεν βγαίνουν τα νούμερα»

«Δουλεύουμε με ζημιά», λένε αγρότες στη βόρεια Γαλλία, στη Γερμανία, αλλά και στη Θεσσαλία. Το αυξημένο κόστος ενέργειας, καυσίμων και λιπασμάτων έχει μετατρέψει την παραγωγή σε άσκηση υψηλού ρίσκου. Οι τιμές παραγωγού παραμένουν χαμηλές, ενώ οι εισαγωγές πιέζουν την αγορά.

Στις Βρυξέλλες, τα αιτήματα διατυπώνονται ενιαία: λιγότερη γραφειοκρατία, προστασία από αθέμιτο ανταγωνισμό και ουσιαστική στήριξη για τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις που επιβάλλονται.

Η ελληνική διάσταση

Στην Ελλάδα, ο ξεσηκωμός έχει και κοινωνικό χαρακτήρα. Οι μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής γεωργίας, δηλώνουν ότι βρίσκονται στο όριο.

«Αν φύγουμε εμείς, τα χωριά θα ερημώσουν», σημειώνει αγρότης σε μπλόκο της Κεντρικής Ελλάδας. Η καθυστέρηση αποζημιώσεων, οι ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα και το ενεργειακό κόστος μετατρέπουν τη διαμαρτυρία σε ζήτημα περιφερειακής συνοχής.

Κοινός παρονομαστής, διαφορετικές αντοχές

Παρότι τα προβλήματα είναι κοινά, οι αντοχές διαφέρουν. Οι αγρότες του Βορρά διαθέτουν μεγαλύτερες μονάδες και ισχυρότερη οργάνωση. Στον Νότο, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, η πίεση είναι πιο άμεση και υπαρξιακή. Αυτό εξηγεί και την ένταση των κινητοποιήσεων: τα τρακτέρ γίνονται το μοναδικό διαπραγματευτικό εργαλείο.

Πολιτική πίεση σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Η χρονική σύμπτωση των κινητοποιήσεων με κρίσιμες συζητήσεις για τον προϋπολογισμό και την αγροτική πολιτική αυξάνει την πίεση προς τις κυβερνήσεις. Το μήνυμα είναι σαφές: χωρίς αγρότες, δεν υπάρχει διατροφική ασφάλεια ούτε πράσινη μετάβαση με κοινωνική συναίνεση.

Το διακύβευμα

Το ρεπορτάζ από τους δρόμους της Ευρώπης και της Ελλάδας δείχνει ότι ο αγροτικός ξεσηκωμός δεν είναι παροδικός. Είναι σύμπτωμα ενός μοντέλου που δοκιμάζεται. Αν οι απαντήσεις περιοριστούν σε προσωρινά μέτρα, οι κινητοποιήσεις θα επιστρέψουν.

Για τους αγρότες, το δίλημμα είναι απλό και επαναλαμβάνεται σε κάθε μπλόκο: ή αλλάζουν οι όροι του παιχνιδιού ή αλλάζει ο ίδιος ο χάρτης της ευρωπαϊκής υπαίθρου.