Η Θράκη δεν χρειάζεται άλλη ανάλυση της κρίσης· τη βιώνει καθημερινά. Κλείνουν επιχειρήσεις, μειώνονται θέσεις εργασίας, το παραγωγικό της μ...
Η Θράκη δεν χρειάζεται άλλη ανάλυση της κρίσης· τη βιώνει καθημερινά. Κλείνουν επιχειρήσεις, μειώνονται θέσεις εργασίας, το παραγωγικό της μοντέλο φθίνει, και η οικονομική ισχύς «μετακινείται» προς γειτονικά κράτη ή συμφέροντα που δεν έχουν κανένα δεσμό με την τοπική κοινωνία. Σε αυτή τη ζοφερή στιγμή, τα Επιμελητήρια της περιοχής δεν μπορούν να παίζουν τον ρόλο του θεατή ή του γραφείου διαπιστώσεων — πρέπει να γίνουν οχήματα πίεσης, στρατηγικής και υπεράσπισης.
Παρακάτω παρατίθενται τα σοβαρά δεδομένα που επιβεβαιώνουν την κατάρρευση του οικονομικού ιστού της Θράκης, καθώς και συγκεκριμένες ενέργειες που τα Επιμελητήρια πρέπει άμεσα να αναλάβουν.
Τα κρίσιμα στοιχεία της αποσύνθεσης
Μείωση επιχειρήσεων και υψηλή ανεργία
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, το 2022 καταγράφηκε μείωση κατά 8 % στον αριθμό των επιχειρήσεων σε σύγκριση με το 2012.
Η ανεργία εκτιμήθηκε στο 15,2 %, σημαντικά υψηλότερη από τον πανελλήνιο μέσο όρο (~12,5 %).
Στο νομό Ροδόπης, το 52 % των μεταποιητικών επιχειρήσεων «δεν υφίσταται πια». Στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής, το 64 % των επιχειρήσεων έχει παύσει να λειτουργεί.
Αυτές οι στατιστικές δεν είναι αριθμοί· είναι επιχειρήσεις, θέσεις εργασίας, έσοδα και ζωές που χάνονται.
Πτώση της μεταποίησης και αποβιομηχάνιση
Η μεταφορά παραγωγικών δραστηριοτήτων προς γειτονικές χώρες και η αποβιομηχάνιση της περιοχής χαρακτηρίζονται ως βασική αδυναμία στην επιχειρηματική δυναμική της Θράκης.
Στη Ροδόπη, η συρρίκνωση της μεταποιητικής βάσης είναι χαρακτηριστική — μία από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη απώλεια στη βιομηχανική δυναμική στη Βόρεια Ελλάδα.
Ακόμη και επιχειρήσεις που διασώζονται, όπως η «Πλαστικά Θράκης», δέχονται έντονες πιέσεις λόγω του αυξημένου κόστους ενέργειας και των πρώτων υλών. Για παράδειγμα, το 2024 η λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) μειώθηκε ~4 % σε σχέση με το 2023, παρότι ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε 7,2 %.
Αδύναμη επενδυτική δραστηριότητα και χαμηλή εξωστρέφεια
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (2021–2027), η περιοχή εμφανίζει τη 3η χαμηλότερη επίδοση μεταξύ των 13 περιφερειών της χώρας στις επιχειρηματικές και συνεργατικές δραστηριότητες.
Επιπλέον, το 48,3 % των επιχειρήσεων δήλωσε ότι δεν πραγματοποιεί καθόλου επενδύσεις. Μόλις το 11,2 % των επιχειρηματικών δαπανών αφορά επέκταση δυναμικότητας ή ανάπτυξη νέων προϊόντων.
Η εξαγωγική δραστηριότητα της Θράκης είναι μικρή: το 2018 το μερίδιό της στις ελληνικές εξαγωγές ήταν μόλις 1,1 %.
Ακραίες διακυμάνσεις κόστους και ρευστότητας
Η αύξηση του ενεργειακού κόστους, η πίεση στις τιμές πρώτων υλών και οι διακυμάνσεις στη ζήτηση οδηγούν σε ασφυκτικά περιθώρια για τις επιχειρήσεις.
Για παράδειγμα, το πρώτο τρίμηνο του 2025 η «Πλαστικά Θράκης» εμφάνισε μείωση ~23,7 % στο προσαρμοσμένο EBITDA έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2024, αν και οι πωλήσεις αυξήθηκαν 9,2 %.
Η ρευστότητα συχνά εξαντλείται από κεφάλαια κίνησης και δανεισμούς, ενώ επιχειρήσεις με περιορισμένη κεφαλαιακή βάση οδηγούνται σε εκ των πραγμάτων σε κατάρρευση.
Όλα αυτά συνθέτουν σκηνικό κατάρρευσης — και η περιοχή δείχνει να μην έχει κανένα προνομιακό θεσμικό “μαξιλάρι”.
Επιμελητήρια Θράκης – 7 άμεσες & απαραίτητες δράσεις
Τα Επιμελητήρια της Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου πρέπει να ενεργοποιηθούν αποφασιστικά, όχι ως απλά όργανα διοργάνωσης εκδηλώσεων, αλλά ως μοχλοί πίεσης, διεκδίκησης και σχεδιασμού.
Κατάρτιση “Στρατηγικού Χάρτη Θράκης” & σύμφωνο συνεργασίας
Συντάξτε έναν δεσμευτικό, εξειδικευμένο, χρονικά ορισμένο χάρτη δράσης για τη Θράκη, με στόχους και δείκτες (π.χ. αύξηση επενδύσεων 20 % σε 3 έτη, αύξηση εξαγωγών 15 %, αναστροφή τάσης κλεισίματος επιχειρήσεων).
Προτείνετε ένα μνημόνιο συνεργασίας με τοπικούς φορείς (δήμους, Περιφέρεια, πανεπιστήμια, ΤΕΙ) για να συντονιστεί η κοινή προσπάθεια.
Διεκδίκηση εξαιρετικών θεσμικών κινήτρων
Τα Επιμελητήρια πρέπει να καταθέσουν συγκεκριμένες, νομικά επεξεργασμένες προτάσεις προς τα Υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εσωτερικών για:
- ειδικές φοροαπαλλαγές ή μειωμένους συντελεστές για τις επιχειρήσεις της Θράκης,
- επιδότηση ενεργειακού κόστους (ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο) για 5–10 έτη,
- επιχορηγήσεις επενδύσεων σε τεχνολογίες καθαρής παραγωγής και ψηφιακού μετασχηματισμού,
- εγγυήσεις κρατικών δανείων με χαμηλά επιτόκια.
Ενεργοποίηση “Επιχειρησιακού Ταμείου Θράκης” (με ιδιωτικό συμπληρωματικό πόρο)
Τα Επιμελητήρια μπορούν να συστήσουν κοινό επενδυτικό ταμείο (με κεφάλαια από τοπικούς επιχειρηματίες, τράπεζες, ΕΣΠΑ) για στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων της περιοχής με κεφάλαια εκκίνησης (seed capital), δάνεια γέφυρες χαμηλής επιβάρυνσης και τεχνική καθοδήγηση.
Μηχανισμός γρήγορης “διάσωσης” επιχειρήσεων
- Καθιερώστε μια γραμμή κρίσης εντός των Επιμελητηρίων για άμεση αξιολόγηση επιχειρήσεων που διατρέχουν κίνδυνο λουκέτου — με παροχή νομικής, φοροτεχνικής και χρηματοοικονομικής στήριξης (restructuring, ρύθμιση οφειλών, πρόσβαση σε έκτακτα προγράμματα).
- Η έγκαιρη παρέμβαση είναι πιο αποδοτική από τη μετά θάνατον διαπίστωση.
Δημιουργία “Αξιακής Ετικέτας Θράκης” για προϊόντα – υπηρεσίες
Τα Επιμελητήρια να δημιουργήσουν ένα σήμα ποιότητας/προστασίας «Παράγεται στη Θράκη» με εγγύηση ποιότητας, βιολογικών χαρακτηριστικών ή μοναδικού τοπικού στοιχείου. Αυτό θα ενισχύσει την προβολή και την εξωστρέφεια των προϊόντων μας.
Στήριξη clusters & συμπράξεων – “Θρακιώτικα οικοσυστήματα”
Ενθαρρύνετε τη δημιουργία συμπράξεων μεταξύ επιχειρήσεων σε τομείς όπως αγροδιατροφικά, βιοτεχνολογία, τουρισμός, logistics και μεταποιητικές μικρομονάδες.
Διεκδικήστε ειδικά προγράμματα cluster μέσω ΕΣΠΑ για κοινές υποδομές, R&D και διεθνή δικτύωση.
Δημόσια πίεση, επικοινωνία και δικτύωση
- Οργανώστε τακτικά δημοσιεύματα, ανοικτές συνελεύσεις και συνεντεύξεις τύπου με ξεκάθαρα μηνύματα: δεν θέλουμε ευχαριστίες — θέλουμε δράσεις.
- Συνάψτε συμμαχίες με επιμελητήρια γειτονικών περιοχών (Βουλγαρίας, Τουρκίας) για κοινούς οικονομικούς δίαυλους, αλλά με όρους ισότητας και υπεράσπισης των συμφερόντων της Ελλάδας.
- Αξιοποιήστε διεθνείς οργανισμούς (OECD, Ευρωπαϊκή Επιτροπή) ώστε η κατάσταση της Θράκης να γίνει θέμα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (συνθήκες ανταγωνιστικότητας, συνοχής).
Η Θράκη δεν έχει πλέον περιθώρια για αυταπάτες. Αυταπάτες ότι τα πράγματα “κάπως θα πάνε”, ότι οι κεντρικές αρχές θα «συνειδητοποιήσουν» την αξία της περιοχής χωρίς πιέσεις. Τα Επιμελητήρια της Θράκης δεν έχουν πια την πολυτέλεια της ολιγωρίας. Αν δεν γίνουν χρήσιμα, δυναμικά και διεκδικητικά, θα γίνουν απλώς κομμάτι της σιωπής που καταπίνει τον τόπο.
Και η επόμενη ημέρα — αν έρθει — θα κριθεί από το αν τώρα θα σηκώσουμε τους κραδασμούς. Εάν διαλέξουμε να μείνουμε “θεατές”, η παρακμή θα επιταχυνθεί — και η Θράκη δεν θα έχει γυρισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια