Η οικονομία της Τουρκίας κλυδωνίζεται άγρια και ο Ερντογάν μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα της κατάστασης. Το «πογκρόμ» που...
Η οικονομία της Τουρκίας κλυδωνίζεται άγρια και ο Ερντογάν μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα της κατάστασης.
Το «πογκρόμ» που εξαπέλυσε στην κοινωνία αλλά και στον επιχειρηματικό κόσμο με αφορμή την απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του, δεν έχει μόνο ως συνέπεια την πολιτική αβεβαιότητα, όπως επισημαίνει το Tvxs, αλλά και την οικονομική.
Αυτό εκφράζεται και με την απόλυτη «γλώσσα» των αριθμών που δείχνουν απώλεια της επενδυτικής εμπιστοσύνης, περαιτέρω απαξίωση της λίρας, αύξηση της ανεργίας και απώλειες στον κλάδο του τουρισμού. Με μία ευφυή μεταφορά από τον κλάδο της οικολογίας, το Spiegel χαρακτηρίζει την κατάσταση στην χώρα ως την «εξαφάνιση» της «τίγρης της Ανατολής».
Το «κυνήγι μαγισσών» εναντίον όποιου ο Ερντογάν νομίζει ότι διατηρεί «σχέσεις» με τον αυτοεξόριστο στις ΗΠΑ πολιτικό αντίπαλό του, Φετουλάχ Γκιουλέν - όποτε δεν πρόκειται απλώς αφορμή για «ξεκαθάρισμα» παλιών πολιτικών «λογαριασμών» με αφορμή το πραξικόπημα - και το οποίο έχει οδηγήσει στην απόλυση 130.000 δημοσίων υπαλλήλων και σε 45.000 συλλήψεις πολιτών, επεκτείνεται και στην επιχειρηματικότητα. Δεκάδες σημαντικοί επιχειρηματίες βρέθηκαν πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, κατηγορούμενοι ως «συνωμότες».
Το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού φέρνει το παράδειγμα ενός εξέχοντος και γνωστού εκπροσώπου της επιχειρηματικής ελίτ της χώρας, του 56χρονου, Haci Boydak, ιδιοκτήτη των εταιρειών «Istikbal» και «Βoytas», οι οποίες αποτελούν υπολογίσιμο ανταγωνιστή του σουηδικού κολοσσού της ΙΚΕΑ, όχι μόνο στην τουρκική αγορά. Ο Boydak είναι εκλεκτός συνομιλητής των πολιτικών «σαλονιών» της χώρας, ενώ στην γενέτειρά του, την Καισάρεια, ένα στάδιο έχει πάρει το όνομά του.
Αυτός ο λαμπερός κύκλος όμως πάει να κλείσει. Ο Ερντογάν υποπτεύεται τον Boydak ως «υποστηρικτή» του Γκιουλέν. Η αστυνομία συνέλαβε τον επιχειρηματία, μαζί με δύο άλλα ανώτερα στελέχη της εταιρείας και τους φυλάκισε σε μια φυλακή κοντά στην Άγκυρα. Τα περιουσιακά στοιχεία του Boydak κατασχέθηκαν και οι εταιρείες του τέθηκαν σε καθεστώς πτώχευσης. Ακόμη και το «Boydak Arena» στην Καισάρεια άλλαξε όνομα.
Η τακτική αυτή του Τούρκου προέδρου δεν ήταν χωρίς συνέπειες. Το τουρκικό οικονομικό θαύμα βρίσκεται σε διαδικασία μετασχηματισμού στο αντίθετό του: το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας, το οποίο έφτασε στο 9% σε ένα σημείο, υπό την ηγεσία του Ερντογάν, είδε μια πτώση κατά ένα 1,8% στο τρίτο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2015. Τον Δεκέμβριο η ανεργία σκαρφάλωσε στο 13%, το υψηλότερο τα τελευταία επτά χρόνια. Ενώ, η τουρκική λίρα βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, γεγονός που έφερε τις τουρκικές εταιρείες που έχουν χρέος σε δολάρια ΗΠΑ, σε εξαιρετικά δύσκολη θέση.
Το περιοδικό εκτιμά ότι αυτή η κατάσταση θα επιδράσει αρνητικά στις εκλογικές επιδόσεις του Ερντογάν στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου για τις συνταγματικές αλλαγές, οι οποίες, αν εγκριθούν, θα δώσουν στον πρόεδρο μεγαλύτερες εξουσίες από αυτές τις οποίες απολαμβάνει σήμερα.
Εκτιμά επίσης, ότι εκατομμύρια Τούρκοι δεν στήριξαν τον Ερντογάν λόγω της εθνικιστικής ατζέντας του και της ισλαμιστικής τάσης του, αλλά λόγω της υπόσχεσής του για ευημερία. Υπό την ηγεσία του η μεσαία τάξη αναπτύχθηκε, αλλά τώρα ανησυχεί ότι το βιοτικό της επίπεδο μπορεί να βυθιστεί και πάλι. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, τα δύο τρίτα των Τούρκων είναι δυσαρεστημένοι με τις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα τους. Ακόμα και σε μέρη όπως η Καισάρεια, που θεωρείται προπύργιο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν (ΑΚΡ), ο πρόεδρος αντιμετωπίζει αρνητικές κρίσεις.
Μια πόλη φάντασμα
Μια ψυχρή μέρα του περασμένου Μαρτίου, ο 54χρονος επιχειρηματίας, Κενάν Μαρασλί, έκανε μια βόλτα σε όλη την πλατεία της αγοράς της Καισάρειας. Πολλά καταστήματα ήταν κλειστά και είχαν πωλητήρια στις τζαμαρίες. «Η Καισάρεια έχει γίνει μια πόλη-φάντασμα», λέει ο Μαρασλί. «Ακόμα και στην Χούντα, την δεκαετία του 1980, η κατάσταση δεν ήταν τόσο απελπιστική όσο είναι σήμερα.».
Ο ίδιος Μαρασλί είναι χονδρέμπορος ειδών παντοπωλείου στην Καισάρεια και λέει ότι η δουλειά έπεσε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Τον Δεκέμβριο πραγματοποιήθηκε επίθεση σε στρατιωτικό λεωφορείο. Σε απάντηση, εθνικιστικός όχλος επιτέθηκε στα γραφεία του φιλοκουρδικού κόμματος HDP. Ο Μαρασλί, ο οποίος είναι υποστηρικτής του HDP, έγινε δέκτης απειλών. Αναγκάστηκε να κλείσει το μαγαζί, όπως και πολλοί άλλοι.
Η Καισάρεια βρίσκεται στην καρδιά της Ανατολίας, περίπου σε ίση απόσταση από τις ακτές της Μεσογείου στα δυτικά και από τα σύνορα με το Ιράν στα ανατολικά. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, ο πληθυσμός του είχε εκρηκτική αύξηση, φτάνοντας 1,4 εκατομμύρια κατοίκους από 500.000 που είχε πριν. Το 2004, η πόλη μπήκε για πρώτη φορά στο βιβλίο Γκίνες, διότι ιδρύθηκαν 139 εταιρείες μέσα σε μια μέρα. Μία από αυτές ήταν και του φυλακισμένου σήμερα Boydak, ο οποίος απασχολούσε περισσότερους από 12.000 εργαζόμενους και εξήγαγε τα προϊόντα του σε περισσότερες από 140 χώρες, ενώ ήταν ένας από τους σημαντικότερους δωρητές του ίδιου του ΑΚΡ, δηλαδή του προεδρικού κόμματος. Η δεξαμενή σκέψης «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Σταθερότητας» περιγράφεται τον Boydak ως «ισλαμική Καλβινιστή», έναν άνθρωπο που συνδυάζει το Ισλάμ με τον εκσυγχρονισμό, τον καπιταλισμό με την ευσέβεια.
Τους τελευταίους μήνες ο Ερντογάν έκλεισε περίπου 800 εταιρείες και προχώρησε σε κατασχέσεις συνολικού ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μόνο στην Καισάρεια 60 ιδιοκτήτες επιχειρήσεων έχουν συλληφθεί με τις ίδιες κατηγορίες περί συνωμοσίας, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του τοπικού εμπορικού και βιομηχανικού επιμελητηρίου. Οι εξαγωγές από την περιοχή γύρω από την Καισάρεια μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 4% πέρυσι, ενώ δύο στα πέντε καταστήματα στο κέντρο της πόλης έχουν κλείσει μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, λέει ο Μαρασλί.
Ο Ερντογάν προσπερνά τα στατιστικά στοιχεία και στις ομιλίες του περιγράφει εικόνες μιας ισχυρής Τουρκίας, που έχει χειραφετηθεί από την Ευρώπη και σύντομα θα γίνει μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο.
Η αλήθεια, όμως, είναι, ότι η χώρα βρίσκεται σε διαδικασία οικονομικής κατάρρευσης, ενώ η κρατική καταστολή έχει δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα φόβου και δυσπιστίας, η οποία με την σειρά προκαλεί βαρύ τίμημα στις επιχειρήσεις.
Στο Levent, την επιχειρηματική συνοικία της Κωνσταντινούπολης, η αστυνομία περιπολεί στους δρόμους και οι προεκλογικές αφίσες με το πορτρέτο του Ερντογάν βρίσκονται παντού. Ο Tolga Yigit, ο Τούρκος διευθυντής μιας αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας, επέβαλε δύο προϋποθέσεις για να μιλήσει στο περιοδικό: ότι δεν θα χρησιμοποιηθεί το πραγματικό του όνομα και ότι δεν θα αποκαλυφθεί η επωνυμία του εργοδότη του. Σε αντίθετη περίπτωση, ο τραπεζίτης φοβάται ότι θα μπορούσε να γίνει στόχος της κυβέρνησης. «Όποιος επικρίνει τον Ερντογάν δεν είναι ασφαλής στην Τουρκία» λέει.
'Ο πρόεδρος ζει στον κόσμο'
Ο Yigit ήταν κάποτε υποστηρικτής του ΑΚΡ διότι όταν ο Ερντογάν έγινε πρωθυπουργός το 2003, υποσχέθηκε ότι θα εκσυγχρονίσει την τουρκική οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της γραφειοκρατίας και το άνοιγμα της αγοράς σε ιδιώτες επενδυτές. Οι ξένοι επενδυτές έδειξαν ιδιαίτερη προθυμία, «ρίχνοντας» περίπου 400 δις δολάρια στην Τουρκία μεταξύ του 2003 και του 2012. Το ποσό που ήταν περισσότερο από 10 φορές υψηλότερο σε σχέση με τα 20 προηγούμενα χρόνια.
Αλλά ο πολιτικός απόηχος της απόπειρας πραξικοπήματος - οι μαζικές συλλήψεις ακτιβιστών της αντιπολίτευσης και η δήμευση των επιχειρήσεων - έχει τρομάξει τους επενδυτές οι οποίοι τρέχουν μακριά. Οι οίκοι αξιολόγησης Moody’s και Standard & Poor's έχουν «πετσοκόψει» την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας στο επίπεδο «σκουπιδιών» και οι ξένες επενδύσεις υποχώρησαν κατά περισσότερο από 40% πέρυσι.
Ο Yigit λέει ότι δύσκολα μπορεί να βρει κανείς κάποιον που ενδιαφέρεται να δραστηριοποιηθεί στην Τουρκία. «Ο κίνδυνος είναι απλά πάρα πολύ υψηλός για τους επενδυτές» λέει. Ταυτόχρονα, όσοι επένδυσαν στην χώρα για χρόνια, τώρα τραβούν τα χρήματά τους έξω.
Η φυγή κεφαλαίων έχει προκαλέσει ένα φαύλο κύκλο, που έγινε ιδιαίτερα αισθητός στον κλάδο των κατασκευών. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια τροφοδοτήθηκαν κατά κύριο λόγο από έργα υποδομής, με τον Ερντογάν να ρίχνει χρήματα στην κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, νοσοκομείων και αεροδρομίων. Τώρα, όμως, δεν υπάρχουν επαρκή διαθέσιμα κεφάλαια και η ανάπτυξη παραμένει στάσιμη.
Επιπλέον, η πολιτική αστάθεια οδήγησε σε απότομη πτώση των εσόδων από τον τουρισμό, με μια βουτιά περίπου κατά 1/3 πέρυσι. Υπάρχουν εκατοντάδες ξενοδοχεία προς πώληση στην τουρκική Ριβιέρα, στη νοτιοδυτική ακτή της χώρας, ενώ περίπου 600 από τα 2.000 καταστήματα στο διάσημο Μεγάλο Παζάρι της Κωνσταντινούπολης έχουν αναγκαστεί να κλείσουν από το περασμένο καλοκαίρι, σύμφωνα με τον εμπορικό σύνδεσμο του Παζαριού. Ακόμη και η Turkish Airlines έχει 30 αεροπλάνα εκτός λειτουργίας.
Οι συνέπειες είναι εύλογες: Οι εταιρείες έχουν αναγκαστεί να απολύσουν εργαζομένους και να περικόψουν μισθούς. Λιγότερα χρήματα στην τσέπη σημαίνει λιγότερες αγορές. Η εγχώρια κατανάλωση, η οποία αποτελούσε το 60% του ΑΕΠ της χώρας πέρυσι, έχει συρρικνωθεί.
Την ίδια στιγμή, η τουρκική λίρα είδε πτώση της αξίας της, ενώ πληθωρισμό ανέρχεται στο 10%. «Οδεύουμε προς το χειρότερο σενάριο: οικονομική στασιμότητα σε συνδυασμό με επίμονο πληθωρισμό», λέει ο οικονομικός συντάκτης με έδρα την Κωνσταντινούπολη, Mustafa Sönmez. «Η Τουρκία είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.».
Υπάρχει όμως ακόμη μία πλευρά της πιθανής οικονομικής καταστροφής της χώρας. Οι αναλυτές φοβούνται ότι η Τουρκία θα μπορούσε να πάρει και άλλες χώρες μαζί της στον γκρεμό. Η χώρα έχει 270 δισεκατομμύρια $ του χρέους της με διεθνείς τράπεζες, με 87 δισεκατομμύρια $ από αυτά στην Ισπανία, $ 42 δισ. στην Γαλλία και $ 15 δισεκατομμύρια στην Γερμανία. Σε περίπτωση χρεοκοπίας, ακόμη και μερικής, ο Sönmez πιστεύει ότι αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει άλλη μια οικονομική κρίση στην Ευρώπη.
Η Γερμανία, επίσης, επηρεάζεται από την οικονομική κατάσταση της Τουρκίας. Σχεδόν 7.000 γερμανικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, με το 2016 ο όγκος συναλλαγών να ανέρχεται σε 37 δις ευρώ. Πολλές από αυτές τις εταιρείες ανησυχούν όλο και περισσότερο. Η Volkswagen, για παράδειγμα, πούλησε 1/3 λιγότερα φορτηγά στην Τουρκία το 2016 από ό,τι το προηγούμενο έτος.
Το δημοσίευμα σημειώνει ότι γίνεται όλο και πιο φανερό πως ο Ερντογάν επιδιώκει - και μέσω της αντιευρωπαϊκής ρητορικής του - να αποσπάσει την προσοχή του λαού του από το γεγονός ότι δεν έχει σχέδιο για την αντιμετώπιση των οικονομικών δυσκολιών της χώρας. Την ίδια στιγμή ψάχνει απεγνωσμένα κεφάλαιο. Επέβαλε ειδικό φόρο στην βενζίνη και αύξησε το ΦΠΑ. Στο ίδιο πλαίσιος, ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ συναντήθηκε με τον Γερμανό ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον Φεβρουάριο, προς αναζήτηση στήριξης της ασταθούς οικονομίας της χώρας του.
Οι ειδικοί προειδοποιούν εδώ και μήνες ότι η τουρκική Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια πιο γρήγορα για να στηριχθεί η λίρα. Αλλά ο Ερντογάν φοβάται ότι με αυτόν τον τρόπο, οι αναπτυξιακοί δείκτες θα μειωθούν κι άλλο. Αντ 'αυτού, κατηγόρησε το «λόμπι των επιτοκίων» για την βουτιά της λίρας και για τον πληθωρισμό και κάλεσε τους συμπατριώτες του να ανταλλάξουν τα δολάρια και τα ευρώ τους για λίρες. Επιπλέον, συνεχίζει να ισχυρίζεται ότι η Τουρκία είναι μια παγκόσμια δύναμη και ότι όλες οι άλλες χώρες απλά ζηλεύουν την επιτυχία της. «Ο Πρόεδρός μας», λέει ο Yigit, «ζει στο δικό του κόσμο».
(Πηγή: Tvxs, φωτογραφία: Kayhan Ozer/Presidential Press Service, Pool Photo via AP )
Πηγή : News247.gr
Το «πογκρόμ» που εξαπέλυσε στην κοινωνία αλλά και στον επιχειρηματικό κόσμο με αφορμή την απόπειρα πραξικοπήματος εναντίον του, δεν έχει μόνο ως συνέπεια την πολιτική αβεβαιότητα, όπως επισημαίνει το Tvxs, αλλά και την οικονομική.
Αυτό εκφράζεται και με την απόλυτη «γλώσσα» των αριθμών που δείχνουν απώλεια της επενδυτικής εμπιστοσύνης, περαιτέρω απαξίωση της λίρας, αύξηση της ανεργίας και απώλειες στον κλάδο του τουρισμού. Με μία ευφυή μεταφορά από τον κλάδο της οικολογίας, το Spiegel χαρακτηρίζει την κατάσταση στην χώρα ως την «εξαφάνιση» της «τίγρης της Ανατολής».
Το «κυνήγι μαγισσών» εναντίον όποιου ο Ερντογάν νομίζει ότι διατηρεί «σχέσεις» με τον αυτοεξόριστο στις ΗΠΑ πολιτικό αντίπαλό του, Φετουλάχ Γκιουλέν - όποτε δεν πρόκειται απλώς αφορμή για «ξεκαθάρισμα» παλιών πολιτικών «λογαριασμών» με αφορμή το πραξικόπημα - και το οποίο έχει οδηγήσει στην απόλυση 130.000 δημοσίων υπαλλήλων και σε 45.000 συλλήψεις πολιτών, επεκτείνεται και στην επιχειρηματικότητα. Δεκάδες σημαντικοί επιχειρηματίες βρέθηκαν πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, κατηγορούμενοι ως «συνωμότες».
Το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού φέρνει το παράδειγμα ενός εξέχοντος και γνωστού εκπροσώπου της επιχειρηματικής ελίτ της χώρας, του 56χρονου, Haci Boydak, ιδιοκτήτη των εταιρειών «Istikbal» και «Βoytas», οι οποίες αποτελούν υπολογίσιμο ανταγωνιστή του σουηδικού κολοσσού της ΙΚΕΑ, όχι μόνο στην τουρκική αγορά. Ο Boydak είναι εκλεκτός συνομιλητής των πολιτικών «σαλονιών» της χώρας, ενώ στην γενέτειρά του, την Καισάρεια, ένα στάδιο έχει πάρει το όνομά του.
Αυτός ο λαμπερός κύκλος όμως πάει να κλείσει. Ο Ερντογάν υποπτεύεται τον Boydak ως «υποστηρικτή» του Γκιουλέν. Η αστυνομία συνέλαβε τον επιχειρηματία, μαζί με δύο άλλα ανώτερα στελέχη της εταιρείας και τους φυλάκισε σε μια φυλακή κοντά στην Άγκυρα. Τα περιουσιακά στοιχεία του Boydak κατασχέθηκαν και οι εταιρείες του τέθηκαν σε καθεστώς πτώχευσης. Ακόμη και το «Boydak Arena» στην Καισάρεια άλλαξε όνομα.
Η τακτική αυτή του Τούρκου προέδρου δεν ήταν χωρίς συνέπειες. Το τουρκικό οικονομικό θαύμα βρίσκεται σε διαδικασία μετασχηματισμού στο αντίθετό του: το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας, το οποίο έφτασε στο 9% σε ένα σημείο, υπό την ηγεσία του Ερντογάν, είδε μια πτώση κατά ένα 1,8% στο τρίτο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2015. Τον Δεκέμβριο η ανεργία σκαρφάλωσε στο 13%, το υψηλότερο τα τελευταία επτά χρόνια. Ενώ, η τουρκική λίρα βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, γεγονός που έφερε τις τουρκικές εταιρείες που έχουν χρέος σε δολάρια ΗΠΑ, σε εξαιρετικά δύσκολη θέση.
Το περιοδικό εκτιμά ότι αυτή η κατάσταση θα επιδράσει αρνητικά στις εκλογικές επιδόσεις του Ερντογάν στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου για τις συνταγματικές αλλαγές, οι οποίες, αν εγκριθούν, θα δώσουν στον πρόεδρο μεγαλύτερες εξουσίες από αυτές τις οποίες απολαμβάνει σήμερα.
Εκτιμά επίσης, ότι εκατομμύρια Τούρκοι δεν στήριξαν τον Ερντογάν λόγω της εθνικιστικής ατζέντας του και της ισλαμιστικής τάσης του, αλλά λόγω της υπόσχεσής του για ευημερία. Υπό την ηγεσία του η μεσαία τάξη αναπτύχθηκε, αλλά τώρα ανησυχεί ότι το βιοτικό της επίπεδο μπορεί να βυθιστεί και πάλι. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, τα δύο τρίτα των Τούρκων είναι δυσαρεστημένοι με τις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα τους. Ακόμα και σε μέρη όπως η Καισάρεια, που θεωρείται προπύργιο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν (ΑΚΡ), ο πρόεδρος αντιμετωπίζει αρνητικές κρίσεις.
Μια πόλη φάντασμα
Μια ψυχρή μέρα του περασμένου Μαρτίου, ο 54χρονος επιχειρηματίας, Κενάν Μαρασλί, έκανε μια βόλτα σε όλη την πλατεία της αγοράς της Καισάρειας. Πολλά καταστήματα ήταν κλειστά και είχαν πωλητήρια στις τζαμαρίες. «Η Καισάρεια έχει γίνει μια πόλη-φάντασμα», λέει ο Μαρασλί. «Ακόμα και στην Χούντα, την δεκαετία του 1980, η κατάσταση δεν ήταν τόσο απελπιστική όσο είναι σήμερα.».
Ο ίδιος Μαρασλί είναι χονδρέμπορος ειδών παντοπωλείου στην Καισάρεια και λέει ότι η δουλειά έπεσε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Τον Δεκέμβριο πραγματοποιήθηκε επίθεση σε στρατιωτικό λεωφορείο. Σε απάντηση, εθνικιστικός όχλος επιτέθηκε στα γραφεία του φιλοκουρδικού κόμματος HDP. Ο Μαρασλί, ο οποίος είναι υποστηρικτής του HDP, έγινε δέκτης απειλών. Αναγκάστηκε να κλείσει το μαγαζί, όπως και πολλοί άλλοι.
Η Καισάρεια βρίσκεται στην καρδιά της Ανατολίας, περίπου σε ίση απόσταση από τις ακτές της Μεσογείου στα δυτικά και από τα σύνορα με το Ιράν στα ανατολικά. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, ο πληθυσμός του είχε εκρηκτική αύξηση, φτάνοντας 1,4 εκατομμύρια κατοίκους από 500.000 που είχε πριν. Το 2004, η πόλη μπήκε για πρώτη φορά στο βιβλίο Γκίνες, διότι ιδρύθηκαν 139 εταιρείες μέσα σε μια μέρα. Μία από αυτές ήταν και του φυλακισμένου σήμερα Boydak, ο οποίος απασχολούσε περισσότερους από 12.000 εργαζόμενους και εξήγαγε τα προϊόντα του σε περισσότερες από 140 χώρες, ενώ ήταν ένας από τους σημαντικότερους δωρητές του ίδιου του ΑΚΡ, δηλαδή του προεδρικού κόμματος. Η δεξαμενή σκέψης «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Σταθερότητας» περιγράφεται τον Boydak ως «ισλαμική Καλβινιστή», έναν άνθρωπο που συνδυάζει το Ισλάμ με τον εκσυγχρονισμό, τον καπιταλισμό με την ευσέβεια.
Τους τελευταίους μήνες ο Ερντογάν έκλεισε περίπου 800 εταιρείες και προχώρησε σε κατασχέσεις συνολικού ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μόνο στην Καισάρεια 60 ιδιοκτήτες επιχειρήσεων έχουν συλληφθεί με τις ίδιες κατηγορίες περί συνωμοσίας, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του τοπικού εμπορικού και βιομηχανικού επιμελητηρίου. Οι εξαγωγές από την περιοχή γύρω από την Καισάρεια μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 4% πέρυσι, ενώ δύο στα πέντε καταστήματα στο κέντρο της πόλης έχουν κλείσει μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, λέει ο Μαρασλί.
Ο Ερντογάν προσπερνά τα στατιστικά στοιχεία και στις ομιλίες του περιγράφει εικόνες μιας ισχυρής Τουρκίας, που έχει χειραφετηθεί από την Ευρώπη και σύντομα θα γίνει μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο.
Η αλήθεια, όμως, είναι, ότι η χώρα βρίσκεται σε διαδικασία οικονομικής κατάρρευσης, ενώ η κρατική καταστολή έχει δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα φόβου και δυσπιστίας, η οποία με την σειρά προκαλεί βαρύ τίμημα στις επιχειρήσεις.
Στο Levent, την επιχειρηματική συνοικία της Κωνσταντινούπολης, η αστυνομία περιπολεί στους δρόμους και οι προεκλογικές αφίσες με το πορτρέτο του Ερντογάν βρίσκονται παντού. Ο Tolga Yigit, ο Τούρκος διευθυντής μιας αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας, επέβαλε δύο προϋποθέσεις για να μιλήσει στο περιοδικό: ότι δεν θα χρησιμοποιηθεί το πραγματικό του όνομα και ότι δεν θα αποκαλυφθεί η επωνυμία του εργοδότη του. Σε αντίθετη περίπτωση, ο τραπεζίτης φοβάται ότι θα μπορούσε να γίνει στόχος της κυβέρνησης. «Όποιος επικρίνει τον Ερντογάν δεν είναι ασφαλής στην Τουρκία» λέει.
'Ο πρόεδρος ζει στον κόσμο'
Ο Yigit ήταν κάποτε υποστηρικτής του ΑΚΡ διότι όταν ο Ερντογάν έγινε πρωθυπουργός το 2003, υποσχέθηκε ότι θα εκσυγχρονίσει την τουρκική οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της γραφειοκρατίας και το άνοιγμα της αγοράς σε ιδιώτες επενδυτές. Οι ξένοι επενδυτές έδειξαν ιδιαίτερη προθυμία, «ρίχνοντας» περίπου 400 δις δολάρια στην Τουρκία μεταξύ του 2003 και του 2012. Το ποσό που ήταν περισσότερο από 10 φορές υψηλότερο σε σχέση με τα 20 προηγούμενα χρόνια.
Αλλά ο πολιτικός απόηχος της απόπειρας πραξικοπήματος - οι μαζικές συλλήψεις ακτιβιστών της αντιπολίτευσης και η δήμευση των επιχειρήσεων - έχει τρομάξει τους επενδυτές οι οποίοι τρέχουν μακριά. Οι οίκοι αξιολόγησης Moody’s και Standard & Poor's έχουν «πετσοκόψει» την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας στο επίπεδο «σκουπιδιών» και οι ξένες επενδύσεις υποχώρησαν κατά περισσότερο από 40% πέρυσι.
Ο Yigit λέει ότι δύσκολα μπορεί να βρει κανείς κάποιον που ενδιαφέρεται να δραστηριοποιηθεί στην Τουρκία. «Ο κίνδυνος είναι απλά πάρα πολύ υψηλός για τους επενδυτές» λέει. Ταυτόχρονα, όσοι επένδυσαν στην χώρα για χρόνια, τώρα τραβούν τα χρήματά τους έξω.
Η φυγή κεφαλαίων έχει προκαλέσει ένα φαύλο κύκλο, που έγινε ιδιαίτερα αισθητός στον κλάδο των κατασκευών. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια τροφοδοτήθηκαν κατά κύριο λόγο από έργα υποδομής, με τον Ερντογάν να ρίχνει χρήματα στην κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, νοσοκομείων και αεροδρομίων. Τώρα, όμως, δεν υπάρχουν επαρκή διαθέσιμα κεφάλαια και η ανάπτυξη παραμένει στάσιμη.
Επιπλέον, η πολιτική αστάθεια οδήγησε σε απότομη πτώση των εσόδων από τον τουρισμό, με μια βουτιά περίπου κατά 1/3 πέρυσι. Υπάρχουν εκατοντάδες ξενοδοχεία προς πώληση στην τουρκική Ριβιέρα, στη νοτιοδυτική ακτή της χώρας, ενώ περίπου 600 από τα 2.000 καταστήματα στο διάσημο Μεγάλο Παζάρι της Κωνσταντινούπολης έχουν αναγκαστεί να κλείσουν από το περασμένο καλοκαίρι, σύμφωνα με τον εμπορικό σύνδεσμο του Παζαριού. Ακόμη και η Turkish Airlines έχει 30 αεροπλάνα εκτός λειτουργίας.
Οι συνέπειες είναι εύλογες: Οι εταιρείες έχουν αναγκαστεί να απολύσουν εργαζομένους και να περικόψουν μισθούς. Λιγότερα χρήματα στην τσέπη σημαίνει λιγότερες αγορές. Η εγχώρια κατανάλωση, η οποία αποτελούσε το 60% του ΑΕΠ της χώρας πέρυσι, έχει συρρικνωθεί.
Την ίδια στιγμή, η τουρκική λίρα είδε πτώση της αξίας της, ενώ πληθωρισμό ανέρχεται στο 10%. «Οδεύουμε προς το χειρότερο σενάριο: οικονομική στασιμότητα σε συνδυασμό με επίμονο πληθωρισμό», λέει ο οικονομικός συντάκτης με έδρα την Κωνσταντινούπολη, Mustafa Sönmez. «Η Τουρκία είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.».
Υπάρχει όμως ακόμη μία πλευρά της πιθανής οικονομικής καταστροφής της χώρας. Οι αναλυτές φοβούνται ότι η Τουρκία θα μπορούσε να πάρει και άλλες χώρες μαζί της στον γκρεμό. Η χώρα έχει 270 δισεκατομμύρια $ του χρέους της με διεθνείς τράπεζες, με 87 δισεκατομμύρια $ από αυτά στην Ισπανία, $ 42 δισ. στην Γαλλία και $ 15 δισεκατομμύρια στην Γερμανία. Σε περίπτωση χρεοκοπίας, ακόμη και μερικής, ο Sönmez πιστεύει ότι αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει άλλη μια οικονομική κρίση στην Ευρώπη.
Η Γερμανία, επίσης, επηρεάζεται από την οικονομική κατάσταση της Τουρκίας. Σχεδόν 7.000 γερμανικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, με το 2016 ο όγκος συναλλαγών να ανέρχεται σε 37 δις ευρώ. Πολλές από αυτές τις εταιρείες ανησυχούν όλο και περισσότερο. Η Volkswagen, για παράδειγμα, πούλησε 1/3 λιγότερα φορτηγά στην Τουρκία το 2016 από ό,τι το προηγούμενο έτος.
Το δημοσίευμα σημειώνει ότι γίνεται όλο και πιο φανερό πως ο Ερντογάν επιδιώκει - και μέσω της αντιευρωπαϊκής ρητορικής του - να αποσπάσει την προσοχή του λαού του από το γεγονός ότι δεν έχει σχέδιο για την αντιμετώπιση των οικονομικών δυσκολιών της χώρας. Την ίδια στιγμή ψάχνει απεγνωσμένα κεφάλαιο. Επέβαλε ειδικό φόρο στην βενζίνη και αύξησε το ΦΠΑ. Στο ίδιο πλαίσιος, ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ συναντήθηκε με τον Γερμανό ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον Φεβρουάριο, προς αναζήτηση στήριξης της ασταθούς οικονομίας της χώρας του.
Οι ειδικοί προειδοποιούν εδώ και μήνες ότι η τουρκική Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια πιο γρήγορα για να στηριχθεί η λίρα. Αλλά ο Ερντογάν φοβάται ότι με αυτόν τον τρόπο, οι αναπτυξιακοί δείκτες θα μειωθούν κι άλλο. Αντ 'αυτού, κατηγόρησε το «λόμπι των επιτοκίων» για την βουτιά της λίρας και για τον πληθωρισμό και κάλεσε τους συμπατριώτες του να ανταλλάξουν τα δολάρια και τα ευρώ τους για λίρες. Επιπλέον, συνεχίζει να ισχυρίζεται ότι η Τουρκία είναι μια παγκόσμια δύναμη και ότι όλες οι άλλες χώρες απλά ζηλεύουν την επιτυχία της. «Ο Πρόεδρός μας», λέει ο Yigit, «ζει στο δικό του κόσμο».
(Πηγή: Tvxs, φωτογραφία: Kayhan Ozer/Presidential Press Service, Pool Photo via AP )
Πηγή : News247.gr
