Την αρχή έκανε ο Γκύντερ Γκρας ο οποίος έγραψε ένα ποίημα για την Ελλάδα ανοίγοντας έτσι το δρόμο για τους υπόλοιπους πνευματικούς ανθρώ...
Την αρχή έκανε ο Γκύντερ Γκρας ο οποίος έγραψε ένα ποίημα για την Ελλάδα ανοίγοντας έτσι το δρόμο για τους υπόλοιπους πνευματικούς ανθρώπους.
Σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου οι πνευματικοί άνθρωποι μοιράζονται σε στρατόπεδα ή τηρούν σιγή ιχθύος, στην Ευρώπη ένα δυνατό, ενιαίο μέτωπο που αποτελείται από γνωστούς πνευματικούς ανθρώπους προβάλλεται δυναμικά με όλο και μεγαλύτερο σθένος.
Διάσημοι διανοητές που δεσπόζουν στη κορυφή της διεθνούς βιβλιογραφίας, ονόματα πρώτης γραμμής και με τεράστιο πνευματικό εκτόπισμα συνενώνονται υπέρ της Ελλάδος. Χαρακτηριστική αναφέρει το protothema.gr, είναι η επιστολή που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στη «Liberation» και την οποία συνυπογράφουν σαράντα κορυφαία ονόματα του ριζοσπαστικού χώρου.
«Επείγει να τεθεί ένα τέρμα στην αυτοκτονική εκτροπή ενός πολιτικοοικονομικού συστήματος, που μεταβιβάζει την κυβερνητική εξουσία στους ειδικούς και θεσμοθετεί την παντοδυναμία των συντελεστών του χρηματοπιστωτικού συστήματος» τονίζουν χαρακτηριστικά οι διανοούμενοι υπέρ της Ελλάδας. «Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που θα είναι έργο των ίδιων της των πολιτών, στην υπηρεσία των συμφερόντων τους.
Αυτή η νέα Ευρώπη, στην οποία προσβλέπουμε από κοινού με τις αναδυόμενες δημοκρατικές δυνάμεις στην Ελλάδα, και για την οποία είμαστε διατεθειμένοι να αγωνιστούμε είναι η Ευρώπη όλων των λαών της. (..) Αυτό που θέλουμε, λοιπόν, μαζί με τους αγωνιστές, τους εκλογείς και τους ηγέτες του Σύριζα, δεν είναι ο αφανισμός της Ευρώπης αλλά η επανίδρυσή της(..)»
Οι πέντε κορυφαίοι φιλέλληνες διανοητές
Γκύντερ Γκρας
Ο γνωστός Νομπελίστας ήξερε καλά που απευθύνεται όταν σήκωσε την πένα του υπέρ της Ελλάδας γράφοντας με μπρεχτικό τρόπο ένα ποίημα που οι Γερμανοί μπορούν να καταλάβουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. Επικαλούμενος το φιλελληνικό τους αίσθημα τους υπενθύμισε το αξιακό μέγεθος μιας χώρας που πάντα βρισκόταν στις πολλαπλές τους βιβλιογραφικές αναφορές.
Εξάλλου δεν σταμάτησε ποτέ να υπενθυμίζει στους συμπατριώτες του με τον πιο δηκτικό τρόπο αυτά που θέλανε οι ίδιοι να ξεχνάνε (βλέπε το πρώτο έργο που τον έκανε διάσημο σε ολόκληρο τον κόσμο, το «Τενεκεδένιο Ταμπούρλο»). Ο Γκύντερ Γκρας συγγραφέας, ποιητής, γλύπτης και εκπληκτικός γραφίστας είχε αφήσει αίσθηση με το σατιρικό του ύφος, όταν συνυπόγραψε μια ελεγεία για τον 20ο αιώνα με τον τίτλο «Ο αιώνας μου» (από εκδόσεις Οδυσσέας) αλλά και την αξεπέραστη «Τριλογία του Ντάντσιχ».
Τζόρτζιο Αγκάμπεν
Ο ιταλός φιλόσοφος φαίνεται να έχει αντικαταστήσει επάξια στο θρόνο των παρεμβατικών θεωρητικών τον Μισέλ Φουκώ. Εξάλλου όπως και ο τελευταίος μελετά εκτενώς την έννοια της «βιοηθικής» και της «βιοπολιτικής» αναλύοντας τον τρόπο που επιδρά η εξουσία και οι μηχανισμοί της στη φυσική ζωή του ανθρώπου.
Πέραν τούτου, ο Αγκάμπεν έδεσε ιδανικά την αισθητική με την πολιτική φιλοσοφία βαδίζοντας οντολογικά στα χνάρια του πνευματικού του ήρωα, του Βάλτερ Μπένγιαμιν, μακριά από κάθε είδους γενικά μεταφυσικά συστήματα και κομματικές σφραγίδες. Το βιβλίο που τον έκανε γνωστό στην Ελλάδα είναι ο «Homo Sacer” (από τις εκδόσεις Scripta) και οι συνεχείς παρεμβάσεις του υπέρ της χώρας μας σε διάφορα έντυπα. Όπως έγραφε και στο κείμενο που είδε το φως της δημοσιότητας μόλις την τελευταία βδομάδα
«Στην Ελλάδα μια ευρωπαϊκή συντακτική εξουσία αρχίζει για πρώτη φορά να βρίσκει πολιτική έκφραση. Ίσως να μην είναι τυχαίο ότι το πεπρωμένο της Ευρώπης αποφασίζεται σήμερα στην Ελλάδα, δηλαδή στη χώρα που γέννησε τη δυτική δημοκρατία».
Αλέν Μπαντιού
Από τους γερόλυκους της πολιτικής θεωρίας ο Αλέν Μπαντιού αναδείχτηκε μέσα από τις φλόγες του Μάη του 68 ως ένας από τους πιο σκληροπυρηνικούς εκφραστές του. Αντάλλαξε γόνιμα τα πνευματικά του ξίφη με τον Ζιλ Ντελέζ (ως ταυτόχρονα μέντορα του αλλά και αντίπαλο δέος) ενώ δεν σταμάτησε ποτέ να θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς του Μαρξισμού και φιλοσόφους παγκοσμίως.
Ειδικά το βιβλίο του το «Είναι και το Συμβάν» που θεωρείται ως η φαινομενολογική απάντηση στον Χαίντεγγερ συνιστά βιβλίο αναφοράς και εντοπισμένο στη γαλλική φιλοσοφική παράδοση. Ειδικά τα πολιτικά κινήματα θεωρούν τον Αλαίν Μπαντιού μαζί με τον Σλαβόι Ζίζεκ ως κατεξοχήν θεωρητικό τους ήρωα.
Ζακ Ρανσιέρ
Η μεγάλη ντίβα της φιλοσοφίας που «φοριέται» πολύ τελευταία στα ακαδημαϊκά σαλόνια-κι όχι μόνο. Τα βιβλία του βρίσκονται στην κορυφή της πανεπιστημιακής βιβλιογραφίας σε ολόκληρο τον κόσμο ενώ οι απόψεις του υιοθετούνται από τους δημοκράτες αριστερούς μέχρι τους σοσιαλδημοκράτες. Πρώην μαθητής του Αλτουσέρ ο Ρανσιέρ άσκησε μετέπειτα κριτική στον δάσκαλο του για τον επιστημονισμό του, επαναπροσδιορίζοντας τον σοσιαλισμό και την αριστερά μέσα από την κυρίαρχη έννοια της Δημοκρατίας.
Όπως παλιότερα ο Καστοριάδης ο Ρανσιέρ έδωσε έμφαση στην ανατρεπτική δύναμη των πολιτών και του δημοκρατικού πολιτεύματος σε αντίθεση με τα κλειστά συστήματα και την ολοκληρωτική σκέψη. Κυρίαρχη έννοια στη θεωρία του είναι αυτή της χειραφέτησης και βασική αρχή του η ισότητα.
Τόνι Νέγκρι
Ένας θεωρητικός που σίγουρα δεν χρειάζεται συστάσεις. Έπαιξε σημαντικό ρόλο τις δεκαετίας του 60’ και 70’ στο κίνημα του «ιταλικού εργατισμού» και των Ιταλών αυτονομιστών. Κατηγορήθηκε για συμμετοχή στις «Ερυθρές Ταξιαρχίες» και ξόδεψε μεγάλο μέρος της ζωής του στη φυλακή. Εκεί συνέγραψε μαζί με τον Μάικλ Χαρντ την «Αυτοκρατορία», το πόνημα που θεωρείται magnum opus της «μεταμοντέρνας»-ας το πούμε έτσι-Αριστεράς και απάντηση στο «Μιλ Πλατό» των Γκαταρί και Ντελέζ.
Προς έκπληξη όλων όμως το αστέρι του αυτονομιστικού κινήματος τα τελευταία χρόνια δείχνει σαφή υποστήριξη στην πολιτική Ένωση της Ευρώπης ενώ ήταν από τους λίγους που πολύ προφητικά είχε επισημάνει πως «όποιος ψηφίσει «Ναι» στο Ευρωσύνταγμα είναι ρεαλιστής επαναστάτης-διαφορετικά αυτό το καθήκον θα μείνει στα χέρια του ‘σκατένιου εθνικού κράτους» που στην εποχή της «Αυτοκρατορίας» είναι ένα αντιδραστικό απομεινάρι». Όπερ και εγένετο…
Σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου οι πνευματικοί άνθρωποι μοιράζονται σε στρατόπεδα ή τηρούν σιγή ιχθύος, στην Ευρώπη ένα δυνατό, ενιαίο μέτωπο που αποτελείται από γνωστούς πνευματικούς ανθρώπους προβάλλεται δυναμικά με όλο και μεγαλύτερο σθένος.
Διάσημοι διανοητές που δεσπόζουν στη κορυφή της διεθνούς βιβλιογραφίας, ονόματα πρώτης γραμμής και με τεράστιο πνευματικό εκτόπισμα συνενώνονται υπέρ της Ελλάδος. Χαρακτηριστική αναφέρει το protothema.gr, είναι η επιστολή που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στη «Liberation» και την οποία συνυπογράφουν σαράντα κορυφαία ονόματα του ριζοσπαστικού χώρου.
«Επείγει να τεθεί ένα τέρμα στην αυτοκτονική εκτροπή ενός πολιτικοοικονομικού συστήματος, που μεταβιβάζει την κυβερνητική εξουσία στους ειδικούς και θεσμοθετεί την παντοδυναμία των συντελεστών του χρηματοπιστωτικού συστήματος» τονίζουν χαρακτηριστικά οι διανοούμενοι υπέρ της Ελλάδας. «Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που θα είναι έργο των ίδιων της των πολιτών, στην υπηρεσία των συμφερόντων τους.
Αυτή η νέα Ευρώπη, στην οποία προσβλέπουμε από κοινού με τις αναδυόμενες δημοκρατικές δυνάμεις στην Ελλάδα, και για την οποία είμαστε διατεθειμένοι να αγωνιστούμε είναι η Ευρώπη όλων των λαών της. (..) Αυτό που θέλουμε, λοιπόν, μαζί με τους αγωνιστές, τους εκλογείς και τους ηγέτες του Σύριζα, δεν είναι ο αφανισμός της Ευρώπης αλλά η επανίδρυσή της(..)»
Οι πέντε κορυφαίοι φιλέλληνες διανοητές
Γκύντερ Γκρας
Ο γνωστός Νομπελίστας ήξερε καλά που απευθύνεται όταν σήκωσε την πένα του υπέρ της Ελλάδας γράφοντας με μπρεχτικό τρόπο ένα ποίημα που οι Γερμανοί μπορούν να καταλάβουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. Επικαλούμενος το φιλελληνικό τους αίσθημα τους υπενθύμισε το αξιακό μέγεθος μιας χώρας που πάντα βρισκόταν στις πολλαπλές τους βιβλιογραφικές αναφορές.
Εξάλλου δεν σταμάτησε ποτέ να υπενθυμίζει στους συμπατριώτες του με τον πιο δηκτικό τρόπο αυτά που θέλανε οι ίδιοι να ξεχνάνε (βλέπε το πρώτο έργο που τον έκανε διάσημο σε ολόκληρο τον κόσμο, το «Τενεκεδένιο Ταμπούρλο»). Ο Γκύντερ Γκρας συγγραφέας, ποιητής, γλύπτης και εκπληκτικός γραφίστας είχε αφήσει αίσθηση με το σατιρικό του ύφος, όταν συνυπόγραψε μια ελεγεία για τον 20ο αιώνα με τον τίτλο «Ο αιώνας μου» (από εκδόσεις Οδυσσέας) αλλά και την αξεπέραστη «Τριλογία του Ντάντσιχ».
Τζόρτζιο Αγκάμπεν
Ο ιταλός φιλόσοφος φαίνεται να έχει αντικαταστήσει επάξια στο θρόνο των παρεμβατικών θεωρητικών τον Μισέλ Φουκώ. Εξάλλου όπως και ο τελευταίος μελετά εκτενώς την έννοια της «βιοηθικής» και της «βιοπολιτικής» αναλύοντας τον τρόπο που επιδρά η εξουσία και οι μηχανισμοί της στη φυσική ζωή του ανθρώπου.
Πέραν τούτου, ο Αγκάμπεν έδεσε ιδανικά την αισθητική με την πολιτική φιλοσοφία βαδίζοντας οντολογικά στα χνάρια του πνευματικού του ήρωα, του Βάλτερ Μπένγιαμιν, μακριά από κάθε είδους γενικά μεταφυσικά συστήματα και κομματικές σφραγίδες. Το βιβλίο που τον έκανε γνωστό στην Ελλάδα είναι ο «Homo Sacer” (από τις εκδόσεις Scripta) και οι συνεχείς παρεμβάσεις του υπέρ της χώρας μας σε διάφορα έντυπα. Όπως έγραφε και στο κείμενο που είδε το φως της δημοσιότητας μόλις την τελευταία βδομάδα
«Στην Ελλάδα μια ευρωπαϊκή συντακτική εξουσία αρχίζει για πρώτη φορά να βρίσκει πολιτική έκφραση. Ίσως να μην είναι τυχαίο ότι το πεπρωμένο της Ευρώπης αποφασίζεται σήμερα στην Ελλάδα, δηλαδή στη χώρα που γέννησε τη δυτική δημοκρατία».
Αλέν Μπαντιού
Από τους γερόλυκους της πολιτικής θεωρίας ο Αλέν Μπαντιού αναδείχτηκε μέσα από τις φλόγες του Μάη του 68 ως ένας από τους πιο σκληροπυρηνικούς εκφραστές του. Αντάλλαξε γόνιμα τα πνευματικά του ξίφη με τον Ζιλ Ντελέζ (ως ταυτόχρονα μέντορα του αλλά και αντίπαλο δέος) ενώ δεν σταμάτησε ποτέ να θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς του Μαρξισμού και φιλοσόφους παγκοσμίως.
Ειδικά το βιβλίο του το «Είναι και το Συμβάν» που θεωρείται ως η φαινομενολογική απάντηση στον Χαίντεγγερ συνιστά βιβλίο αναφοράς και εντοπισμένο στη γαλλική φιλοσοφική παράδοση. Ειδικά τα πολιτικά κινήματα θεωρούν τον Αλαίν Μπαντιού μαζί με τον Σλαβόι Ζίζεκ ως κατεξοχήν θεωρητικό τους ήρωα.
Ζακ Ρανσιέρ
Η μεγάλη ντίβα της φιλοσοφίας που «φοριέται» πολύ τελευταία στα ακαδημαϊκά σαλόνια-κι όχι μόνο. Τα βιβλία του βρίσκονται στην κορυφή της πανεπιστημιακής βιβλιογραφίας σε ολόκληρο τον κόσμο ενώ οι απόψεις του υιοθετούνται από τους δημοκράτες αριστερούς μέχρι τους σοσιαλδημοκράτες. Πρώην μαθητής του Αλτουσέρ ο Ρανσιέρ άσκησε μετέπειτα κριτική στον δάσκαλο του για τον επιστημονισμό του, επαναπροσδιορίζοντας τον σοσιαλισμό και την αριστερά μέσα από την κυρίαρχη έννοια της Δημοκρατίας.
Όπως παλιότερα ο Καστοριάδης ο Ρανσιέρ έδωσε έμφαση στην ανατρεπτική δύναμη των πολιτών και του δημοκρατικού πολιτεύματος σε αντίθεση με τα κλειστά συστήματα και την ολοκληρωτική σκέψη. Κυρίαρχη έννοια στη θεωρία του είναι αυτή της χειραφέτησης και βασική αρχή του η ισότητα.
Τόνι Νέγκρι
Ένας θεωρητικός που σίγουρα δεν χρειάζεται συστάσεις. Έπαιξε σημαντικό ρόλο τις δεκαετίας του 60’ και 70’ στο κίνημα του «ιταλικού εργατισμού» και των Ιταλών αυτονομιστών. Κατηγορήθηκε για συμμετοχή στις «Ερυθρές Ταξιαρχίες» και ξόδεψε μεγάλο μέρος της ζωής του στη φυλακή. Εκεί συνέγραψε μαζί με τον Μάικλ Χαρντ την «Αυτοκρατορία», το πόνημα που θεωρείται magnum opus της «μεταμοντέρνας»-ας το πούμε έτσι-Αριστεράς και απάντηση στο «Μιλ Πλατό» των Γκαταρί και Ντελέζ.
Προς έκπληξη όλων όμως το αστέρι του αυτονομιστικού κινήματος τα τελευταία χρόνια δείχνει σαφή υποστήριξη στην πολιτική Ένωση της Ευρώπης ενώ ήταν από τους λίγους που πολύ προφητικά είχε επισημάνει πως «όποιος ψηφίσει «Ναι» στο Ευρωσύνταγμα είναι ρεαλιστής επαναστάτης-διαφορετικά αυτό το καθήκον θα μείνει στα χέρια του ‘σκατένιου εθνικού κράτους» που στην εποχή της «Αυτοκρατορίας» είναι ένα αντιδραστικό απομεινάρι». Όπερ και εγένετο…
